Sint-Janskerk

Deze van oorsprong rooms-katholieke kruiskerk is met zijn 123 meter de langste kerk in Nederland en werd waarschijnlijk in de 13e eeuw gebouwd. In de kerk stonden minstens 45 altaren die toebehoorden aan heiligen of Goudse gilden. De Sint-Janskerk staat bekend vanwege de gebrandschilderde ramen van soms wel 20 meter hoog. Van de 72 ramen stammen er 61 uit de periode tussen 1530 tot 1603. Toen in 1573 de uitoefening van het rooms-katholieke geloof verboden werd, namen de protestanten de kerk in gebruik. De ramen bleven, in tegenstelling tot de altaren en beelden, gespaard. Er werden juist weer nieuwe ramen gemaakt, maar nu met wereldse afbeeldingen. Ook in de Tweede Wereldoorlog bleven de ramen behouden. Deze werden uit voorzorg veilig opgeborgen in kluizen van bankgebouwen, in boerderijen in de omgeving en in de duinen.